همه ما میدانیم وابستگی خوب نیست، اما درباره وابستگی متقابل چیزی شنیدهاید؟ بیشتر ما به ارتباط با دیگران اهمیت میدهیم، به خصوص در روابط عاشقانهمان. در واقع، ما برای ارتباط طراحی شدهایم و این اجازه ایجاد پیوند و صمیمیت با دیگران را میدهد. موفقیت روابط بلندمدت به کیفیت ارتباط عاطفی ما با یکدیگر بستگی دارد.
وقتی به روابط ایدهآل خود فکر میکنیم، اغلب به یک رابطه شگفتانگیز، نزدیک و مادامالعمر با مهمترین فرد زندگیمان فکر میکنیم. چگونه میتوانیم چنین رابطهای را بسازیم؟ آن پیوند گرم، ایمن و بلندمدت با کسی که میدانیم همیشه پشتمان است را چگونه بسازیم؟ رابطهای که به ما آزادی میدهد خودمان باشیم، از رشد ما حمایت میکند و به ما اجازه میدهد با یکدیگر انعطافپذیری داشته باشیم؟
یکی از عناصر کلیدی، درک تفاوت بین وابستگی متقابل و وابستگی ناسالم است.
چگونه علائم وابستگی ناسالم را شناسایی کنیم وابستگی متقابل چیست؟
وابستگی متقابل به این معناست که زوجین اهمیت پیوند عاطفیشان را درک و ارزشگذاری میکنند و در عین حال هویت مستقل و شخصی خودشان را در رابطه حفظ میکنند.
یک فرد وابسته متقابل، ارزش آسیبپذیری را درک میکند و میتواند در مواقع نیاز به پارتنرش رجوع کند تا صمیمیت عاطفی ایجاد کند. این افراد ارزش احساسات خود را درک میکنند که به آنها و شریکشان اجازه میدهد بدون نیاز به مصالحه بر سر هویت یا سیستم ارزشی خود، خودشان باشند.
وابستگی به یک فرد دیگر ممکن است ترسناک یا حتی ناسالم به نظر برسد. در دوران کودکی، اغلب ارزش بیش از حد استقلال به ما آموزش داده میشود، به گونهای که تا حدی خودکفا باشیم و به دیگران برای حمایت عاطفی نیاز نداشته باشیم.
اگر چه داشتن حس استقلال ارزشمند است، اما اگر به افراط کشیده شود، میتواند در راه توانایی ما برای ارتباط عاطفی معنادار با دیگران مانع قرار بگیرد. صمیمیت عاطفی با پارتنر میتواند برای کسانی که حس استقلال زیادی دارند، دشوار، حتی ترسناک یا نه چندان ارزشمند به نظر برسد.
وابستگی متقابل با وابستگی ناسالم متفاوت است.
وابستگی متقابل با وابستگی ناسالم یکسان نیست. یک فرد وابسته ناسالم برای حسش نسبت به خودش به شدت به دیگران وابسته است. این فرد نمیتواند مرز بین خود و شریک عاطفیاش را تشخیص دهد، مسئولیت فراوانی نسبت به دیگری برای رفع نیازهای خود یا برای شریک خود دارد تا همه نیازهای او را برآورده کند و احساس خوبی درباره خود داشته باشد.
ویژگیهای یک رابطه وابسته ناسالم شامل موارد زیر است:
- مرزهای ضعیف یا بدون مرز
- رفتارهای مطابق میل دیگران
- واکنشپذیری
- ارتباط ناسالم و غیر مؤثر
- دستکاری روانی
- دشواری در صمیمیت عاطفی
- رفتارهای کنترلی
- سرزنش یکدیگر
- عزت نفس پایین یک یا هر دو پارتنر
- عدم علاقهمندی یا اهداف شخصی خارج از رابطه
روابط وابسته ناسالم به پارتنرها اجازه نمیدهند خودشان باشند، رشد کنند و مستقل باشند. این وابستگی ناسالم شامل یک یا هر دو نفر حاضر در رابطه است که به شدت به دیگری و رابطه برای تفکرش درباره خودش، احساس ارزشمندی و سلامت روانی کلی وابسته هستند. وقتی رابطه خوب پیش نمیرود اغلب هر دو نفر آنها احساس گناه و شرم دارند.
وابستگی متقابل در یک رابطه سالم
وابستگی متقابل شامل تعادل بین خود و دیگران در رابطه است، بهطوری که هر دو پارتنر تلاش میکنند در حمایت و رفع نیازهای فیزیکی و عاطفی یکدیگر به شیوههای مناسب و معنادار مؤثر باشند.
وقتی وابستگی سالم شکل گرفته است، زوجین به پارتنر خود برای احساس ارزشمندی نیاز ندارند، وابستگی متقابل به هر نفر فضایی میدهد تا تفکرشان درباره خود ارشمندشان را حفظ کنند، در زمان نیاز از یکدیگر حمایت و کمک بگیرند و بتوانند بدون ترس تصمیمات آزادانه بگیرند.
ویژگیهای یک رابطه وابسته متقابل
یک رابطه سالم و وابسته متقابل چندین ویژگی دارد:
- مرزهای سالم
- گوش دادن فعال
- زمان برای علاقههای شخصی
- ارتباط واضح
- پذیرفتن مسئولیت شخصی برای رفتارها
- ایجاد امنیت برای یکدیگر برای آسیبپذیر بودن
- ارتباط و پاسخ به یکدیگر
- عزت نفس سالم
- قابل دسترس بودن برای یکدیگر
وقتی زوجین احساس قدردانی و ارزشمندی کنند، رابطه به یک پناهگاه امن تبدیل میشود و جایی که زوج میتوانند وابسته متقابل باشند. آنها میفهمند که در رابطه تنها نیستند، میتوانند در زمان نیاز به یکدیگر بهطور ایمن رجوع کنند و مطمئن باشند که شریکشان حاضر خواهد بود.
چگونه یک رابطه وابسته متقابل بسازیم؟
کلید ساخت یک رابطه وابسته متقابل این است که از همان ابتدا خودآگاهی داشته باشید. بسیاری از اوقات افراد تنها برای جلوگیری از احساس تنهایی، بدون هیچ تأمل شخصی از اینکه چه کسی هستند، چه ارزشی دارند و اهدافشان برای رابطه چیست، وارد رابطه میشوند.
اختصاص زمان برای فکر کردن درباره خودتان به شما اجازه میدهد تا با آگاهی از خود وارد رابطه جدید شوید که برای برقراری یک رابطه مبتنی بر وابستگی متقابل حیاتی است.
حفظ تعریفتان از خود وجودیتان و تفکرتان درباره خودتان در روابط صمیمی شما مهم است و برای حفظ حس از خود در رابطه به موارد زیر توجه کنید:
دانستن اینکه چه چیزی را دوست دارید؟
چه چیزی برای شما مهم است:
- صرف زمان با دوستان و خانواده
- ادامه پیگیری اهداف شخصی
- توجه به ارزشهایتان
- اختصاص زمان برای سرگرمیها و علاقهها
- ترس نداشتن از گفتن نه
- کوچک یا پنهان نکردن خود برای خوشایند دیگران
اجازه دادن به همسر یا پارتنرتان خود برای انجام این کارها نیز کلید برقراری یک رابطه سالم و وابسته متقابل خواهد بود. شروع رابطه به این شیوه میتواند به توسعه یک فضای امن برای هر دوی شما کمک کند تا یاد بگیرید چگونه بدون ترس از دست دادن آزادی و استقلالتان یا کنترل یا دستکاری شدن به یکدیگر بهطور صمیمی اطمینان کنید.
روابط مبتنی بر وابستگی متقابل، افراد را با احساس گناه یا ترس از پارتنر یا رابطه رها نمیکنند، بلکه باعث میشوند آنها با شریک خود احساس امنیت کنند.
زمانی را برای تأمل در مورد اینکه کی هستید و از رابطهتان چه میخواهید اختصاص دهید. توجه به این موضوع در فرایند دوستیابی میتواند به شما کمک کند تا اطمینان حاصل کنید که رابطه شما برای بلندمدت سالم و پایدار خواهد بود. اگر در حال حاضر در یک رابطه هستید، هرگز دیر نیست که به ارزشهای خود و شریک خود توجه کنید تا اطمینان حاصل کنید که همچنان همسو هستید.